Van SUP naar “MUP” bij Schierzicht, Lauwersoog
(Van single use plastic naar muli-use plastic of alternatief)

Bij Schierzicht is duurzaam ondernemen al heel gewoon. Het drukbezochte restaurant en logement, gerund door familie Gerdes, heeft al meerdere stappen gezet in het verduurzamen van hun bedrijfsvoering. Zo is bijvoorbeeld hun frituur al niet meer aangesloten op het gas, liggen er zonnepanelen op het dak en bieden ze elektrische laadpalen voor hun gasten. Het logement is geheel gasvrij en heeft een warmtepomp en ze maken gebruik van milieu- en diervriendelijke schoonmaakmiddelen. Maar ze gaan nog een stapje verder. 

Hulpvraag voor een schone Waddenzee
Christina Gerdes kwam bij Eileen (House of Design) met een hulpvraag over een alternatief voor de  milkshake bekers met rietjes en koffiebekers. Wat zijn de mogelijkheden om van single-use naar multi-use te gaan voor onze verpakkingsproducten?
Deze hulpvraag kwam vanwege de veranderende wet- en regelgeving en vanuit hun eigen intrinsieke
motivatie. Christina geeft aan dat ze het belangrijk vinden om goed voor de omgeving te zijn en zuinig te zijn op de Waddenzee. Het verminderen van plastic en minder afval is daar een belangrijke component. Het is alleen wel een zoektocht wat wel en niet kan, aldus Christina. 

Pressure cooker met ketenpartners
Daarom organiseerden de partners van Wad van Waarde (TCNN, House of Design en Ecoras) een pressure cooker met andere betrokken partijen uit het werkveld; een brainstorm sessie om samen na te denken over oplossingen en andere aanvliegroutes om de hulpvraag van Schierzicht ook namens andere ondernemers in Lauwersoog, te beantwoorden.
Bij deze pressure cooker waren meerdere schakels uit de keten aanwezig: House of Design, Ecoras, CIV Offshore and Shipping Den Oever, Bidfood Drachten, HP Moulding en Werelderfgoedcentrum Waddenzee in Lauwersoog.

Schets van de huidige situatie
Op dit moment wordt een deel van het assortiment van de menukaart zoals kibbeling en patat uitgeserveerd met wegwerpbakjes. Het merendeel van het verpakkingsmateriaal, de bakjes, bestek en bekers, is deels plasticvrij en gemaakt van bijvoorbeeld rietsuiker alleen beland het nog wel allemaal in de container en daarna vaak in de verbrandingsovens ook al is het composteerbaar. En daarmee is het allemaal single-used. Ofetwel SUP. 

Brainstorm over mogelijkheden en veranderingen
Al brainstormend kwamen er zaken voorbij als statiegeld vragen, inzamelpunten, afwassen, ruimtegebrek, gedragsverandering, draagvlak en alternatieven zonder micro-plastic. De hele keten is besproken en doorlopen: van grondstof naar productie, van logistiek naar leverancier, van ondernemer naar consument en naar eindproduct en hergebruik.

Tijdens de brainstorm was één van de onderwerpen het terug laten brengen van bordjes, bestek en bekers door de bezoekers. Dat het na gebruik weer terugkomt in het restaurant en dat het afgewassen wordt en zo weer ingezet kan worden. Met een assortiment van multi-use bekers, borden en bestek kan je door middel van een statiegeld systeem dit weer terug laten komen. Uiteraard producten zonder micro-plastic. Dit leek een makkelijk oplossing. Alleen niet voor Schierzicht….. simpelweg vanwege het gebrek aan ruimte. Er is niet voldoende ruimte in het restaurant en in de keuken om de aantallen bekers en borden in een multi-use variant te hebben en al helemaal niet om hier een wasstraat voor te hebben.

Hierbij was ook de vraag naar de haalbaarheid gezien vanuit de bezoeker. Wil de bezoeker dit wel en is hij er bereid om statiegeld te betalen of een product aan te schaffen? Dit betreft een grote verandering en veranderingen zijn haalbaar als je hierin samenwerkt.
Samenwerken met andere ondernemers in de haven, in het Lauwersmeergebied en op Schiermonnikoog zodat het aanbod en de werkwijze vergelijkbaar zijn. Vanuit het nog in wording zijn nieuwe Werelderfgoedcentrum is er interesse om hierop aan te haken. Het voordeel voor het Werelderfgoedcentrum is dat er voor inrichting van het restaurant nog richtingen en processen op een duurzame manier uitgedacht kunnen worden. Het resultaat en hoe dit op te zetten kan een voorbeeld zijn voor anderen.

Een andere oplossing die ter sprake kwam is het laten meebrengen van eigen bordjes en bakjes door de bezoeker. Het bezwaar hierbij van Schierzicht is de kwaliteitsborging en de portionering. Nog los van het beschikbare alternatief voor multi-use verpakkingen. Op het moment dat er aanpassingen in het werkproces gedaan worden kan dit een haalbare kaart zijn. 

Alleen nog maar multi-use verpakkingen in 2025
Vooruitkijkend naar de toekomst en schetsend van de wensen is de ambitie om in het voorjaar van 2025 geheel over te zijn op alleen nog maar multi-use verpakkingen in Lauwersoog, Lauwersmeer en Schiermonnikoog. 

Om dit te realiseren zijn er drie trajecten om nader te onderzoeken uit de pressure cooker gerold: 

• Een statiegeld-systeem ontwikkelen waarbij het voor Schierzicht en andere ondernemers in het aangesloten gebied mogelijk is om alle single-use verpakkingen om te zetten naar multi-use. Hierbij wordt gekeken naar alle schakels in de keten waarbij het een oplossing kan zijn om samen te werken met partijen die een vervanging kunnen zijn voor het gebruik aan ruimte, bijvoorbeeld een wasserette;  
• Ontwikkeling van een collectie multi-use verpakkingen, zonder micro-plastic, te gebruiken voor Schierzicht en andere ondernemers in het Waddengebied met focus op bestek en meeneembakjes die aan te schaffen zijn voor bezoekers; 
• Voor rietjes en bekers voor o.a. milkshakes wordt gekeken naar bestaande alternatieven.

Deze pressure cooker is een succes geworden dankzij de aanwezigheid en input van: Lyanne Ausema en Dirk Jan Hummel van TCNN, Joost Crommentuijn van CIV Offshore & Shipping,  Den Oever – Coöperatieve in- en verkoopvereniging, Diederik Wolters van Bidfood Drachten, Jon Salt van Ecoras, Bart Labrie van HP Moulding, Lianne Luggies van Werelderfgoedcentrum Lauwersoog, Simone Larabi en Eileen Blackmore van House of Desing/ Wad van Waarde, Karina Pool van Wad van Waarde en in het bijzonder Christina en Anne Theo Gerdes van Schierzicht!